In het kader van het uitgebreide Liget Budapest Project worden tal van iconische gebouwen opgetrokken. De bijzondere collectie van het Etnografisch museum werd in 1896, tijdens de Millenniumtentoonstelling in Városliget, voor het eerst aan het publiek voorgesteld. Na vele decennia van omzwervingen is ze naar het park, voortaan haar permanente thuis in Ötvenhatosok tere, teruggekeerd.
Met zijn geraffineerde minimale, maar verrassend energieke idee sleepte de Hongaarse architect Marcel Ferencz(NAPUR Architect Építésziroda) de opdracht in de wacht om het nieuwe gebouw van het Etnografisch museum te ontwerpen. Met zijn holle gebogen vorm doet het denken aan twee met elkaar verstrengelde hellingen. Tegelijk doet het gebouw dienst als een spannende poort die een doorgang vormt tussen de wijk en het park. Ook het feit dat 60 procent ervan onder de grond is gebouwd, draagt in hoge mate bij aan het unieke karakter van het gebouw. Het dak vormt een echte groene zone en fungeert zo als gemeenschapsruimte.
De moderne uitstraling van het gebouw (34.000 m²) en het feit dat het aan alle professionele vereisten voldoet, staan buiten kijf. Bovendien is het perfect op de behoeften van de bezoekers afgestemd. De bouw van de nieuwe thuis van het inmiddels 150 jaar oude instituut voor etnografie begon eind 2017. In juni 2022 was het museum klaar, samen met de praktische ondergrondse garage in Dózsa György út die plaats biedt aan 800 voertuigen.
Het openbare park, dat op het hoogste punt van de eigenzinnig gevormde daktuin van het Etnografisch museum (7000 m²) een prachtig panorama biedt, is een adembenemende compositie van groendaken en eenvoudige stapbestendige/bewandelbare dakoplossingen. Bij de bewandelbare daktuin van het museum kwamen een nauwkeurige technische planning en hoogwaardige materialen kijken. Hierop werd meer dan 3000 m3 vruchtbare, met speciale voedingsstoffen verrijkte grond uitgespreid. En doordat de ‘hellingen’ van het museumgebouw met schilderachtig gerangschikte bloemen en bladplanten zijn versierd (samen goed voor duizenden vierkante meters!), vormt het dak een delicaat en harmonieus geheel met het groen van Városliget.
Vanuit technisch oogpunt bestaat de structuur, die als een plat dak met omgekeerde gelaagdheid wordt beschouwd, uit bijna 4000 m3 aan lagen die met URSA XPS N-III-L geëxtrudeerde polystyreenisolatie zijn opgebouwd. Die lagen zorgen voor de thermische isolatie en bieden een uitstekende ondergrond voor de aanleg van wandelpaden en groene vegetatie. Het hardschuim met gesloten cellen werd naar behoefte in verschillende diktes aangebracht: 50 mm, 80 mm, 140 mm of 160 mm. Het overgrote gedeelte van de isolatie bestaat uit platen van 200 mm dik – samen goed voor zowat 3000 m³! De URSA XPS N-III-L isolatie kan uitstekend om met druk: een maximale belasting van 30 t/m2 bij 10 % compressie en 13 t/m2 bij 2 % compressie. De isolatieplaat is gemakkelijk te snijden en te installeren, en absorbeert weinig water. Ze wordt gekenmerkt door een glad oppervlak en alternerende windvorming. De warmtegeleidingsfactor, die als waarde voor de langetermijnplanning in aanmerking kan worden genomen, is optimaal met λd = 0,032-0,036 W/mK.
Volgens moderne museologische aanbevelingen was het belangrijk om bescherming tegen daglicht te garanderen. Daarom ligt ongeveer 60 procent van het gebouw onder de grond. De belangrijkste taak was echter om te zorgen voor de ideale akoestische omstandigheden binnen in het museum. Hiervoor werd er in het ‘broken line’ ontwerp boven de verlaagde plafonds, op het onderste vlak van de vloerplaat, bijna 8500 m2 aan akoestische isolatie aangebracht.
Akoestische ontwerpers, die ernaar streefden om de nagalmtijd van de ruimte optimaal te kunnen aanpassen en galm te vermijden, kozen voor een isolatiemateriaal dat die verhouding zo dicht mogelijk bij 1 benadert. Dit betekent dat het materiaal in de categorie van uitstekende geluidsabsorptie valt. Voor het plafond viel de keuze op URSA TERRA BiOnic 62Ph/Vr warmte- en geluidsisolatie, bedekt met een zwarte glassluier met ‘overhangende nokken’. Dat product met een zeer hoge verhouding van 0,95 bestaat uit minerale wol van 60 mm dik en wordt geleverd in een grote verpakking van 126 x 126 mm. De minerale wol van URSA behoort tot brandbeveiligingsklasse A1* en is dus niet-ontvlambaar en niet-brandbaar (* montagemateriaal: A2 – s1, d0). Ook het warmtegeleidingsvermogen is uitstekend, waardoor dit product perfect aan de gestelde vereisten voldoet. Een bijzonder voordeel is dat het gemakkelijk te snijden en eenvoudig te installeren vezelisolatiemateriaal URSA TERRA het effect van in de ruimte vibrerende geluiden dempt. Niets stoort de bezoekers dus om ten volle van de museumervaring te genieten.
Met het oog op een structuur van uitstekende kwaliteit, zowel op het gebied van warmte- als geluidsisolatie, werd – naast de uitstekende isolatie van de binnenplaten – ook een groot deel van de geplaatste gipsplaatwanden uitgerust met minerale wol van URSA. Met een stromingsweerstand van AFri ≥ 5 kPa s/m² en brandbeveiligingsklasse A1 (dus niet-brandbaar) kan de URSA BiOnic TWF1 minerale wol die tot de niet-ontvlambare brandbeveiligingsklasse behoort, deze belangrijke functie vervullen.
Bezoekersvriendelijke creaties en veelzijdigheid zijn de rode draad door het gebouw, waar materieel en intellectueel erfgoed uit Hongarije en de rest van de wereld op spectaculaire wijze wordt voorgesteld. Het museum beschikt over ongeveer 4500 m2 permanente en 2500 m2 tijdelijke tentoonstellingsruimte, waaronder het Liget Budapest Visitor Centre, waar gasten gratis een interactieve tentoonstelling kunnen bekijken. Ook een bibliotheek, archief en conferentieruimte zijn van de partij. De uitstekende etnografische collectie is lang niet het enige hoogtepunt van het nieuwe Etnografische museum. Zo sleepte het gebouw in 2018 tijdens een van de meest prestigieuze internationale vastgoedwedstrijden (de International Property Awards in Londen) de prijs voor ‘World’s Best Public Institution’ in de wacht. En alleen al op basis van de plannen schoot het ook de hoofdvogel af, namelijk ‘World’s Best Public Architecture’.
We zijn er trots op dat URSA met zijn duurzame isolatiematerialen een grote rol heeft gespeeld bij de energie-efficiëntie van een modern kunstgebouw dat deel uitmaakt van het Liget Budapest Project. Dat is Europa’s grootste stedenbouwkundige project met culturele inhoud en werd al met enkele prestigieuze internationale prijzen bekroond.